Μετατροπή των άρθρων σε ebook

Πέμπτη 11 Ιουνίου 2009

Οι Σχολικές Βιβλιοθήκες, η Επιλογή του Υλικού τους… και όχι μόνο!

Υπάρχουν μια σειρά άρθρων στον ημερήσιο τύπο που αναλύουν την προσπάθεια του Υπουργείου Παιδείας για τη δημιουργία Σχολικών Βιβλιοθηκών. Κάποια από αυτά επικεντρώνονται στην επιλογή υλικού και στη διαδικασία που έχει επιλέξει το Υπουργείο για να εμπλουτίσει τις βιβλιοθήκες αυτές. Παρότι τα άρθρα είναι περασμένων ετών, έχουν ιδιαίτερη αξία για τον τρόπο που το Υπουργείο επιλέγει τίτλους βιβλίων για τις Σχολικές Βιβλιοθήκες. Μια διαδικασία που πιστεύω ότι ακόμα και σήμερα παραμένει ίδια.

Το άρθρο του Απόστολου Λάκασα στην Καθημερινή στις 02/10/05 «Νέο ξεκίνημα στις σχολικές βιβλιοθήκες: Οι διδάσκοντες θα επιλέξουν ανάμεσα σε 13.480 τίτλους, που ανακοίνωσε το υπουργείο Παιδείας» (http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_02/10/2005_158661), έχει τη σημειολογία του. Σημειώνω μεταξύ άλλων: «Οι διδάσκοντες θα επιλέξουν…, 13.480 τίτλους…, πώς θα επιλέξουν οι εκπαιδευτικοί τους τίτλους; …Ήδη έγινε στελέχωση με βιβλιοθηκονόμους ώστε …να έχει ολοκληρωθεί η καταλογογράφηση των 13.480 τίτλων…, Ως προς την επιλογή των βιβλίων έχουν τεθεί συγκεκριμένες ποσοστώσεις…, Ως προς τα κριτήρια που έχουν τεθεί…»

Μια σειρά ερωτημάτων ανακύπτουν από την όλη διαδικασία. Διαβάστε τα κείμενα: «Σχολικές βιβλιοθήκες, η περιπέτεια συνεχίζεται» που δημοσιεύετε στο blog Kostas Vas (http://kosvas.pblogs.gr/2007/05/sholikes-bibliothhkes-h-peripeteia-synehizetai.html) αλλά και στο «Σχολικές βιβλιοθήκες ή « στου κούφου την πόρτα όσο θέλεις ...» (http://kosvas.pblogs.gr/2008/11/sholikes-bibliothhkes-h-stoy-koyfoy-thn-porta-oso-theleis.html).

Επίσης, το κείμενο του Αλέξη Δημαρά «Η επιλογή βιβλίων να γίνεται ελεύθερα» (15/06/07) (http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_15/06/2007_230764) έχει τη δική του αξία, χωρίς την παραμικρή αναφορά στον ρόλο του βιβλιοθηκονόμου.

Το σύντομο κείμενο «Δαπανηρές σχολικές βιβλιοθήκες: http://news.kathimerini.gr/kathnews/images/dot_clear.gifXωρίς τα αντίστοιχα οφέλη για τους μαθητές» (02/10/05) (http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100026_02/10/2005_158701) αλλά και το κείμενο της Όλγας Σέλλα «Χωρίς ουσιαστική αξιολόγηση η επιλογή των βιβλίων» (02/10/05) (http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_02/10/2005_158713) είναι γραμμένο με μια πιο κριτική ματιά, η ανάλυση των προβλημάτων της όλης διαδικασίας επιλογής υλικού για τις σχολικές βιβλιοθήκες είναι πιο εμπεριστατωμένη, αλλά υπάρχει η έλλειψη αναφοράς στο ρόλο του βιβλιοθηκονόμου στην διαδικασία επιλογής, επεξεργασίας, οργάνωσης και συντονισμούς των υπηρεσιών μια βιβλιοθήκης από τον καθ’ όλα αρμόδιο επιστήμονα. Οι βιβλιοθηκονόμοι αφανείς αντιήρωες της όλης διαδικασίας, όπου και αν υπάρχουν!

Η Όλγα Σέλλα στο «Ψηφιακή γνώση και εγκυκλοπαιδική λογική: http://news.kathimerini.gr/kathnews/images/dot_clear.gifΚαθηγητές απ’ όλη την Ελλάδα επιλέγουν, από ένα κατάλογο 13.500 τίτλων, βιβλία για τις 638 νέες σχολικές βιβλιοθήκες» (15/06/07) (http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_15/06/2007_230766) αναφέρει:

«Τώρα, ήρθε η σειρά των συλλόγων των καθηγητών. Οι οποίοι, μέσα σε μια εβδομάδα, στα τέλη του περασμένου χειμώνα, έπρεπε να αποφασίσουν για 5.000 τίτλους περίπου, από διάφορες θεματικές κατηγορίες. «Φανταστήκαμε ότι θα είχαμε τη δυνατότητα να προτείνουμε κάποια βιβλία, ανάλογα με την ειδικότητα του καθενός μας και ότι θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε κάποιους τίτλους από την τοπική μας ιστορία», λέει στην «Κ» καθηγήτρια από Λύκειο του νομού Αχαΐας, μάλλον απογοητευμένη από τη διαδικασία. «Βλέποντας τον κατάλογο, διαπιστώσαμε ότι πολλά από τα βιβλία ήταν παρωχημένα και δεν πρόκειται ποτέ να τα ανοίξουν τα παιδιά. Τελικά, σκεφτήκαμε να διαλέξουμε κάποια βιβλία, κι ας υπάρχουν, τέλος πάντων, στη βιβλιοθήκη. Και διαλέξαμε κάποια που «έκλειναν» το ποσόν που μας αναλογούσε. Αυτή την περίοδο εκπαιδεύεται το προσωπικό, που δεν είναι βιβλιοθηκονόμοι, αλλά καθηγητές. Βέβαια, εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να υπάρχουν και εκπαιδευτικοί και βιβλιοθηκονόμοι σε μια σχολική βιβλιοθήκη [δική μου η επισήμανση]». Όσο για την πληρότητα των τίτλων, η καθηγήτρια επισημαίνει ότι «υπήρχε μια ακαταστασία στα αρχαία ελληνικά κείμενα. Έβλεπες 10 φορές, σε διαφορετικά σημεία, τον ίδιο συγγραφέα και κάποιος άλλος απουσίαζε εντελώς από τον κατάλογο».

Επίσης διαβάστε: «Οι ενστάσεις που εγείρονται» (15/06/07) (http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_15/06/2007_230763) του Κώστα Αγγελάκου,

Στο άρθρο ««Κλασικοί» συγγραφείς, ιατρικά και ιστορικά αναγνώσματα» (15/06/07) (http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_15/06/2007_230765) αναλύονται οι κύριες επιλογές των σχολικών βιβλιοθηκών ανά την Ελλάδα.

Τέλος, η Τασούλα Καραϊσκάκη με τίτλο «Η μόρφωση στο… ράφι» (14/11/08) δίνει την πραγματική διάσταση των πραγμάτων. Παραθέτω το κείμενό της αυτούσιο:

«Η μόρφωση στο... ράφι

Tης Τασουλας Καραϊσκακη

Εξαγγέλθηκαν πολλαπλά, ιδρύθηκαν δοκιμαστικά, ψαλιδίστηκαν δραματικά, χρηματοδοτήθηκαν λειψά, εφοδιάστηκαν πρόχειρα, και -παρά τη «βροχή» των βροντερών υποσχέσεων περί πολλαπλασιασμού τους- σήμερα έχουμε μόνο 499 σχολικές βιβλιοθήκες σε 16.089 σχολεία. Επιπλέον, 22 χρόνια μετά την πρώτη απόπειρα ίδρυσή τους, οι μισές δεν λειτουργούν και οι υπόλοιπες υπολειτουργούν, ενώ οι υπεσχημένες παραμένουν σχέδιο στην Ελλάδα του ενός και μοναδικού σχολικού εγχειριδίου. Στην αρχή μίλησαν για 3.500 βιβλιοθήκες, που έγιναν 2.800, ιδρύθηκαν οι 499, ανακοίνωσαν άλλες 648, τελικά προκηρύχθηκαν 226, που όφειλαν να λάβουν «σάρκα και οστά» μέσα στο 2008 για να μη χαθούν 15 εκατ. ευρώ του ΕΣΠΑ. Τα οποία θα χαθούν, αφού η προθεσμία παράδοσης των βιβλίων λήγει στις 31 Δεκεμβρίου και ματαιώθηκε (τον Μάιο) ο διαγωνισμός για την προμήθεια του υλικού που έστησε πρόχειρα το υπουργείο Παιδείας (μετά την επιβολή ασφαλιστικών μέτρων από τον ένα διαγωνιζόμενο).

Για άλλη μια φορά πλειοδοτήσαμε στο δημοπρατήριο της ολιγωρίας. Ξεφορτωθήκαμε άλλο ένα «βάρος». Από τη φαγωμένη ευρωπαϊκή «προίκα» (τα 15 εκατ. ευρώ ήταν αρχικά 70,431 εκατ. ευρώ) δεν συγκρατήσαμε τίποτα. Ομως, πότε το κράτος ενίσχυσε θεσμούς που ανοίγουν τους ανθρώπους ορίζοντες, δρόμους στη σκέψη, στην κριτική, στην αμφισβήτηση; Το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα αποκλείει τις σχολικές βιβλιοθήκες. Οι καθηγητές δεν διασυνδέουν το εξωσχολικό βιβλίο με τη λειτουργία του σχολείου, δεν το εντάσσουν στη διδακτική στρατηγική τους. Μόρφωση σημαίνει συνδυάζω γνώσεις από διάφορες πηγές. Ομως η ανάγνωση βιβλίων, η έρευνα, δεν έχουν ενταχθεί στο σχολικό πρόγραμμα. Πού να βρουν, άλλωστε, το χρόνο, οι μαθητές, ανάμεσα στα φροντιστήρια και στην ασθματική κάλυψη της ύλης της επομένης, να ασχοληθούν με το βιβλίο. Ετσι, ακόμη και εκεί όπου υπάρχουν βιβλιοθήκες, συνήθως λειτουργούν στο περιθώριο. Δεν ανανεώνονται σε τίτλους, δεν στελεχώνονται σωστά. Σε πόσες σχολικές βιβλιοθήκες απασχολούνται βιβλιοθηκονόμοι; Το εκπαιδευτικό σύστημα τους παράγει (από τρία ΤΕΙ), και στη συνέχεια τους απαξιώνει. Προσελήφθησαν βιβλιοθηκονόμοι που οργάνωσαν τις πρώτες σχολικές βιβλιοθήκες και στη συνέχεια απολύθηκαν για να αντικατασταθούν με εκπαιδευτικούς που επιμορφώθηκαν στη βιβλιοθηκονομία με σεμινάρια των 70 ωρών.

Πώς θα αντιμετωπιστεί η μονομέρεια και η προχειρότητα με την οποία είναι συχνά γραμμένα τα σχολικά βιβλία, χωρίς παράλληλες πηγές γνώσης; Η βιβλιοθήκη προσφέρει τη δυνατότητα του πολλαπλού εγχειριδίου - είναι μια αχανής τράπεζα δεδομένων ενάντια στην κρατούσα «παπαγαλία». Ο ίδιος ο πολιτισμός μας δεν βασίζεται στην αλήθεια του ενός και μοναδικού βιβλίου, αλλά σε μια άπειρη πολλαπλότητα πηγών που τροφοδοτούν την εφηβική, νεανική τάση για αναζήτηση. Την αναζήτηση της αλήθειας, της ελευθερίας, της έγνοιας για το παρόν και το μέλλον της ανθρωπότητας. Η «συνομιλία» με τα μεγάλα κείμενα του παρελθόντος ζωογονούν το σύμπαν των ιδεών τους, τροφοδοτούν τη σκέψη, την κριτική, το διάλογο, ενισχύουν την ικανότητά τους να αμφισβητούν τους θεσμούς και να τους αλλάζουν.

Οι μαθητές πρέπει να διαβάσουν πολλά βιβλία για να μπορέσουν να επεξεργαστούν μια δική τους σκέψη, να διατυπώσουν ιδέες νέες, διαφορετικές. Αντιμέτωποι με πελώριους μηχανισμούς χειραγώγησης, με νέες ορατές και αθέατες εξουσίες, για να σταθούν όρθιοι, για να μπορέσουν να αποφασίσουν τη δική τους πορεία αυτοσυνειδησίας χρειάζεται να περιπλανηθούν ελεύθερα, χωρίς εντολές, χωρίς λογοκρισίες, χωρίς ελέγχους, μέσα στον φωτοβόλο λαβύρινθο της γνώσης.

Η μόρφωση είναι το σημαντικότερο εθνικό κεφάλαιο. Δυστυχώς, σε διαρκή υποτίμηση.»

Τη να προσθέσει κανείς για την επιλογή υλικού στις σχολικές βιβλιοθήκες, για τα προβλήματα στη διαδικασία της επιλογής υλικού (επιτροπές, υπεύθυνοι, αριθμό βιβλίων, κ.α.), για τον ρόλο των εκπαιδευτικών και την απουσία των βιβλιοθηκονόμων;

Τα σχόλια δικά σας!