Η Μεγάλη Βρετανία είναι μια χώρα με μεγάλη παράδοση στις λέσχες ανάγνωσης. Η πρώτη μου επαφή με τις ομάδες και λέσχες ανάγνωσης ήταν στην Αγγλία όταν ο φίλος μου Charles Newby, υπεύθυνος ενός δικτύου βιβλιοθηκών στο Lincoln, δημιούργησε το πρώτο του reading group. Σε ένα χρόνο αυτά έγιναν πάνω από 20 με μηνιαίες συναντήσεις σε coffee shops και σε wine bars. Οι βιβλιόφιλοι δίνουν ραντεβού οπουδήποτε! Στο Lincoln, o Charles έβρισκε τα πιο απίθανα μέρη για να κάνει τις συναντήσεις με τους βιβλιόφιλους, παρότι προτιμούσε τα wine bars! Αυτό, μαζί με καινοτομίες στην οργάνωση, όπως π.χ. βραδιές οινογευστικής σε συνδυασμό με ανάγνωση βιβλίων, του άνοιξαν την πόρτα του BBC για την προβολή των προγραμμάτων του. Ο βιβλιοθηκονόμος δίνει το βηματισμό, οι χρήστες ακολουθούν τα βήματα!
Αυτά συνέβαιναν 12-13 χρόνια πριν. Και το 2002 δημιούργησα το δικό μου reading group με την επιστροφή μου στην Ελλάδα, πολύ πριν το ΕΚΕΒΙ ξεκινήσει αυτή τη σημαντική προσπάθεια. Ναι, το «δικό μου reading group», διότι κάποιες φορές το μόνο μέλος του ήμουν εγώ! Τα τελευταία χρόνια έχω μέλη στα reading groups μου που αλλάζουν κάθε εξάμηνο. Είναι οι φοιτητές βιβλιοθηκονομίας του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης που παρακολουθούν το μάθημα Ανάπτυξη και Διαχείριση Συλλογής, και όχι μόνο.
Είναι ευχάριστο, λοιπόν, να διαβάζω για τις προσπάθειες του ΕΚΕΒΙ και άλλων οργανισμών, βιβλιοθηκών και μουσείων, προς αυτή την κατεύθυνση.
Διαβάστε κάποιες καλές προσπάθειες στο άρθρο που δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ στις 18 Ιανουαρίου 2010 «Οι βιβλιοφάγοι δίνουν ραντεβού στα... κλαμπ: εκατοντάδες λέσχες για αναγνώστες με μεράκι το βιβλίο σε όλη την Ελλάδα» του Πέτρου Στεφανή (διαθέσιμο στο: http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artid=4555748).
Οι βιβλιοφάγοι δίνουν ραντεβού στα... κλαμπ: Εκατοντάδες λέσχες για αναγνώστες με μεράκι το βιβλίο σε όλη την Ελλάδα. ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Πέτρος Στεφανής pstefanis@dolnet.gr. ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Δευτέρα 18 Ιανουαρίου 2010, Τα ΝΕΑ.
«Μέχρι σήμερα έ
χουμε ιδρύσει εκατοντάδες λέσχες ανάγνωσης σε γυμνάσια και λύκεια από το Σουφλί ώς τη Νότια Κρήτη και από την Ηγουμενίτσα ώς την Κύπρο, καθώς και σε επιλεγμένα βιβλιοπωλεία, σε διάφορες πόλεις» εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο συγγραφέας Απόστολος Δοξιάδης. Κοινός παρονομαστής τους είναι το μεράκι για το βιβλίο. Συνηθίζουν να μελετούν από λογοτεχνία και ποίηση, μαθηματικά ή άλλες επιστήμες, μέχρι και μαγειρική. Και στην Ελλάδα πλέον, οι φανατικοί βιβλιοαναγνώστες στήνουν το ένα μετά το άλλο τα δικά τους γκρουπ, οργανώνονται με αυξητικούς ρυθμούς σε λέσχες, στα πρότυπα των πετυχημένων reading groups της Αγγλίας, των book clubs της Αμερικής. Με πρωτοβουλία της εθελοντικής, μη κερδοσκοπικής ομάδας Θαλής+Φίλοι, που ίδρυσαν από πέντε χρόνια για τη διάδοση της ανάγνωσης ο συγγραφέας Απόστολος Δοξιάδης, ο συγγραφέας- μαθηματικός σΤεύκρος Μιχαηλίδης και ο καθηγητής Στατιστικής Πέτρος Δελλαπόρτας, δημιουργήθηκαν πανελλαδικά περισσότερες από 300, ένα ολόκληρο δίκτυο, την τελευταία τετραετία. Εκατό δραστηριοποιούνται και φέτος, κατά 80% σε δημόσια σχολεία, οι μισές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, οι υπόλοιπες σε μικρότερες πόλεις αλλά και χωριά. «Οι λέσχες ανάγνωσης είναι μικρές ομάδες, συνήθως 10-20 ατόμων, που τους συνδέει η αγάπη τους για το διάβασμα. Κατόπιν συνεννόησης, αποφασίζουν να διαβάσουν όλοι, καθένας στον χώρο του, το ίδιο βιβλίο και συναντιούνται μια φορά τον μήνα, κατά βάση σε τακτή ημέρα, για να συζητήσουν σχετικά με το περιεχόμενό του. Ουσιαστικά, είναι ένας συνδυασμός ψυχαγωγίας, καλλιέργειας και καλής παρέας», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Δοξιάδης.
Στην πράξη, Θαλής+Φίλοι ενέπνευσαν μαθητές και καθηγητές μέσης εκπαίδευσης να καταπιαστούν κυρίως με έργα της λεγόμενης μαθηματικής λογοτεχνίας: να προσεγγίσουν διαφορετικά τη λογική και τα μαθηματικά μέσα από μυθιστορήματα, βιογραφίες, ιστορικά έργα, σε αφηγηματική εκλαΐκευση. Εδώ και λίγο καιρό, μάλιστα, η θεματολογία τους ξανοίχτηκε και σε βιβλία που σχετίζονται με φιλοσοφία, ιστορία, κλασική λογοτεχνία κι αστυνομικό μυθιστόρημα. «Κατά κανόνα, την ιδέα την υλοποιεί ένας ή περισσότεροι εθελοντές καθηγητές, με την άδεια του σχολείου τους. Συνήθως κάθε Παρασκευή μεσημέρι, εκτός σχολικού ωραρίου, παιδιά κι εκπαιδευτικοί συζητούν, για τουλάχιστον ένα δίωρο, κάθε φορά κι ένα κεφάλαιο του βιβλίου που διαβάζουν», περιγράφει ο κ. Δοξιάδης.
Οι λέσχες ανάγνωσης του ΕΚΕΒΙ.
«Τα παιδιά εθίστηκαν»
Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου- ΕΚΕΒΙ προβάλλει από το 2005 τις λέσχες ανάγνωσης, και από το 2008 και στην Κύπρο. «Για τα ελληνικά δεδομένα είναι κάτι πολύ φρέσκο, αλλά ξεκινήσαμε πολύ φιλόδοξα. Ήδη, σήμερα, εποπτεύουμε συνολικά 242 λέσχες, σχεδόν σε κάθε γωνιά της χώρας. Οι 57 από αυτές είναι παιδικές- μαθητικές, άλλες δύο οργανώθηκαν μέσα σε φυλακές», λέει ο υπεύθυνος του ΕΚΕΒΙ για τις λέσχες κ. Βασίλης Ρούβαλης.
ΜΕ ΔΟΚΙΜΑΣΜΕΝΗ τη συνταγή, η λέσχη ανάγνωσης του 2ου Πειραματικού Λυκείου Αθηνών, στους Αμπελοκήπους, διανύει τον πέμπτο χρόνο λειτουργίας της. «Φέτος η αναγνωστική ομάδα μας αποτελείται από 25 μαθητές και μαθήτριες, και των τριών τάξεων. Διαβάζουμε κι αναλύουμε το βιβλίο “Logicomix”, που έχει να κάνει με τα μαθηματικά και τη λογοτεχνία», εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο μαθηματικός κ. Ηλίας Ανδριανός, υπεύθυνος του προγράμματος στο σχολείο. «Στο ξεκίνημά μας, σκεφτόμασταν με συνάδελφό μου για το πώς μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τη σχολική βιβλιοθήκη. Είπαμε, λοιπόν, να δοκιμάσουμε να καλέσουμε τα παιδιά να διαβάσουν ένα βιβλίο και να το συζητήσουμε όλοι μαζί μετά- αυτά να το παρουσιάσουν. Πράγματι, από την πρεμιέρα μας κιόλας εμφανίστηκαν είκοσι ενδιαφερόμενοι, εξαιρετική αρχή. Διαπιστώνω πλέον πως και τα παιδιά εθίστηκαν, και εγώ έχω γίνει σαφώς πολύ καλύτερος εκπαιδευτικός», υποστηρίζει.
Πίνουν τον καφέ τους διαβάζοντας
ΛΕΣΧΗ ΔΙΑΒΑΣΤΕΡΩΝ στη Σάμο, Ανήσυχων Γυναικών στον Βόλο, Τρελών Βιβλιοφάγων στη Θεσσαλονίκη ή Βιβλίων Αυτογνωσίας στο Ηράκλειο, είναι μερικές μόνο από τις εκατοντάδες ομαδικές προσπάθειες των φίλων του βιβλίου για τη διάδοσή του με τη σύσταση τοπικής λέσχης ανάγνωσης. Και στα Γιάννενα, μια ομάδα εκπαιδευτικών, ηλικίας 30-45 ετών, έχει πλέον τον τρόπο της να μην πίνει σκέτο τον καφέ της!
«Μια παρέα φίλων συνηθίζαμε να διαβάζουμε διάφορα βιβλία και να συζητάμε γι΄ αυτά χαλαρά όταν πίναμε τον καφέ μας. Ώσπου είδαμε μια μέρα στο Ίντερνετ γι΄ αυτές τις λέσχες κι είπαμε, δεν το κάνουμε κι εμείς λίγο πιο οργανωμένα; Στην πράξη τη συγκροτήσαμε τον περασμένο Οκτώβριο, 13 μέλη, διαβάζουμε τα πάντα, κυρίως σύγχρονη λογοτεχνία. Προσεχώς θα μελετήσουμε και κλασικά έργα, ψυχολογία και ιστορία...», λέει στα «ΝΕΑ» η κ. Ευαγγελία Δαβή, από την ομάδα των Χαλαρών Αναγνωστών. «Δεν επιλέγουμε μόνο το βιβλίο, αλλά συχνά και το ανάλογο περιβάλλον όπου θα συναντηθούμε για να μιλήσουμε γι΄ αυτό. Το περασμένο Σάββατο, η συνάντησή μας έγινε σε καφέ μέσα στο κάστρο των Ιωαννίνων, μέρος που θύμιζε έντονα την Κωνσταντινούπολη, τόπο όπου διαδραματιζόταν η ιστορία του βιβλίου».
Συναντήσεις στους Δήμους
ΤΑΚΤΙΚΕΣ βιβλιοσυναντήσεις έχουν καθιερώσει από τον Αύγουστο 2007 και τα μέλη της Λέσχης Ανάγνωσης Δημοτικής Βιβλιοθήκης στο Τυχερό Έβρου, μία από τις εξήντα του Δικτύου Δημοτικών Βιβλιοθηκών του ΕΚΕΒΙ. Στην κωμόπολη των 5.500 κατοίκων, 48 χιλιόμετρα βόρεια από την Αλεξανδρούπολη, 10 άντρες και γυναίκες, 25-50 ετών, συναντώνται κάθε 45 ημέρες σε τοπικό ξενοδοχείο για ένα δεύτερο ξεφύλλισμα του βιβλίου που μόλις διάβασαν. «Για μας η λέσχη αυτή είναι και μια διέξοδος. Εδώ κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διασκεδάσουμε, τουλάχιστον εμείς ερχόμαστε πιο κοντά στο βιβλίο», λέει η κ. Χρυσούλα Δραγάνη.
Η λέσχη των συμβολαιογράφων
ΤΡΑΠΕΖΟΫΠΑΛΛΗΛΟΙ, συνταξιούχοι, αλλά και οι συμβολαιογράφοι της Αθήνας έχουν οργανώσει τις δικές τους λέσχες ανάγνωσης. «Θέλαμε να ανοίξει ένα παράθυρό μας στη νεοελληνική λογοτεχνία και στον κόσμο, γι΄ αυτό και το ξεκινήσαμε, πριν από τρία χρόνια.
Σήμερα, τα μέλη μας πλησιάζουν τα 50, ανάμεσά τους και τέσσερις άντρες, ο σταθερός πυρήνας μας είναι γύρω στα 15. Πλέον συναντιόμαστε κάθε μήνα στα γραφεία του συλλόγου μας», λέει η κ. Παναγιώτα Μιχαηλίδη, που υλοποίησε την ιδέα της Λέσχης Ανάγνωσης Λογοτεχνίας των Αθηναίων Συμβολαιογράφων.
Και κινητή λέσχη ανάγνωσης
ΚΙΝΗΤΗ Αναγνωστική Λέσχη με αφετηρία το 1ο Γενικό Λύκειο Ελευσίνας φιλοξενείται μία φορά τον μήνα σε σχολικές βιβλιοθήκες της Αττικής (φέτος για τέταρτη χρονιά) στο πλαίσιο πρωτοβουλίας των καθηγητών- υπευθύνων για τις σχολικές βιβλιοθήκες. Είναι ανοιχτή στις τοπικές κοινωνίες, σε εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές, γενικά σε κάθε βιβλιόφιλο, σε συνεργασία με το ΕΚΕΒΙ. Ομάδα έξι συντονιστών επισκέπτεται το σχολείο, αξιοποιεί τη συλλογή και τα μέσα της βιβλιοθήκης του και καλύπτει επιτόπου μια συγκεκριμένη θεματική ενότητα, από ταξιδιωτικό μυθιστόρημα και ιστορίες τρόμου, έως λογοτεχνία και μαγειρική.
Παζάρι Βιβλίου
ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΒΙΒΛΙΑ εκτίθενται από την περασμένη Παρασκευή στο 15ο Παζάρι Βιβλίου, που οργανώνει στην Πλατεία Κλαυθμώνος ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου, υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων. Έως και την προσεχή Κυριακή, οι βιβλιόφιλοι έχουν την ευκαιρία, καθημερινά 10.00- 21.45, να βρουν βιβλία της αρεσκείας τους σε χαμηλές τιμές.
